Η ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων συνίσταται στην ολόσωμη ή τμηματική απεικόνισή τους με τη χρήση ιατρικής κάμερας κι ανάλυσή τους με τη βοήθεια ειδικού λογισμικού προγράμματος σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Επιτυγχάνει λεπτομερή εξέταση των σπίλων, τους κατατάσσει σε ύποπτους, καλοήθεις ή κακοήθεις κι επιτρέπει την αποθήκευση της δερματοσκοπικής τους εικόνας ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθησή τους για οποιαδήποτε αλλαγή σε σχέση με το παρελθόν. Η εξέταση πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο, εκτός αν κριθεί απαραίτητη η επανεξέταση σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για ανώδυνη εξέταση, χωρίς ακτινοβολία, κατάλληλη για όλες τις ηλικίες ενώ αποτελεί την πιο αξιόπιστη μέθοδο έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του δέρματος.
Πότε πρέπει να γίνεται χαρτογράφηση;
Είναι απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος των σπίλων σε άτομα με:
– ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό κακοηθειών δέρματος και κυρίως μελανώματος
– πολλαπλούς δυσπλαστικούς σπίλους, σύνδρομο δυσπλαστικών σπίλων
– συγγενείς μελανοκυτταρικούς σπίλους
– άτυπους σπίλους
– μεγάλος αριθμό σπίλων στο δέρμα (>50)
– σπίλους που εμφανίζουν μεταβολές σε χρώμα, σχήμα, μέγεθος, αιμορραγούν ή προκαλούν κνησμό
– ιστορικό παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο ( ηλιοθεραπεία, επαγγέλματα εκτεθειμένα στον ήλιο)
– επαναλαμβανόμενη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (solarium)
– ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, οπoιασδήποτε αιτιολογίας εξασθένηση ανοσοποιητικού συστήματος
– λευκό ή ανοιχτόχρωμο δέρμα με φακίδες, με κόκκινα ή ξανθά μαλλιά, μπλε ή πράσινα μάτια, δέρμα που καίγεται εύκολα
– μεγαλύτερη ηλικία
Τα άτομα που ανήκουν σε αυτές τις ομάδες υψηλού κινδύνου, οφείλουν να προβαίνουν σε τακτικό έλεγχο των σπίλων τους 1-2 φορές το χρόνο.
Ποιοι παράγοντες καθορίζουν την επικινδυνότητα ενός σπίλου;
Ο βαθμός επικινδυνότητας κάθε σπίλου εξαρτάται από τον κανόνα των 5 κριτηρίων ABCDE. Εάν κάποιος από τους σπίλους εμφανίζει τουλάχιστον ένα από τα 5 κριτήρια τότε χρήζει άμεσης εξέτασης:
– Asymmetry – Ασυμμετρία: η ασυμμετρία του σχήματος της βλάβης, εάν χωρίσουμε τη βλάβη με μια γραμμή στη μέση, τα δύο μισά τμήματα δεν είναι ίδια.
– Border – Όρια της βλάβης: η περιφέρεια της βλάβης είναι ανώμαλη, οι άκρες του σπίλου είναι οδοντωτές, ακανόνιστες, ανάγλυφες και το χρώμα του μπορεί να έχει εξαπλωθεί στο περιβάλλον δέρμα.
– Colour – Χρώμα σπίλου: ανομοιόμορφο χρώμα, παρουσία πολλών αποχρώσεων μαύρου, καφέ καθώς και περιοχών λευκού, γκρι, κόκκινου, ροζ ή μπλε χρώματος.
– Diameter – Διάμετρος σπίλου: αλλαγή στο μέγεθος της βλάβης.
– Evolution – Εξέλιξη: αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα, χρώμα, όψη του σπίλου. Εξέλκωση, αιμορραγία, κνησμός, ξηρότητα, οίδημα, ευαισθησία, πόνος, φολιδωτή εμφάνιση, θεωρούνται ύποπτες ενδείξεις κι αυξάνουν την επικινδυνότητα του σπίλου.
Τύποι σπίλων που εξαλλάσσονται σε κακοήθεια δέρματος:
– άτυποι ή δυσπλαστικοί
– συγγενείς ή επίκτητοι μελανοκυτταρικοί
– κυανοί σπίλοι (Halo)
– σπίλοι Ota και Ito, σπίλοι Spitz, σπίλοι Becker
– επιδερμικοί Σπίλοι
– φλεγμονώδεις γραμμοειδείς μυρμηκιώδεις επιδερμικοί σπίλοι
– σμηγματογόνοι σπίλοι και σμηγματογόνοι Jadassohn
Πλεονεκτήματα της χαρτογράφησης σπίλων:
– λεπτομερής καταγραφή των σπίλων με έγκαιρο εντοπισμό νέων και καταγραφή μεταβολών σε υπάρχοντες
– έλεγχος βλαβών του δέρματος σε δύσκολες περιοχές του σώματος όπου δεν υπάρχει άμεσος οπτικός έλεγχος όπως η πλάτη
– δυνατότητα ανίχνευσης μελανώματος ακόμα και σε αρχικό στάδιο
– τα αποτελέσματα της χαρτογράφησης αποθηκεύονται σε μία βάση δεδομένων με σκοπό να διατηρείται ένα ιστορικό ασθενούς και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επανεξετάσεις για σύγκριση, παρέχοντας πληροφόρηση για πιθανές μεταβολές των ήδη υπαρχόντων σπίλων
– διαβάθμιση της επικινδυνότητας με ανάλυση της ψηφιακής τους εικόνας και συγκριτική αξιολόγηση στη διάρκεια της παρακολούθησής τους
– χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την ανάλυση της δομής, την αποτύπωση κι αξιολόγηση των σπίλων
– ανώδυνη και ασφαλής διαγνωστική τεχνική που διαρκεί λίγα λεπτά χωρίς ακτινοβολία
– έγκαιρη διάγνωση ώστε να προτείνεται η κατάλληλη συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία
– περιορισμός άσκοπων χειρουργικών αφαιρέσεων για καλοήθεις δερματικές βλάβες
Αν η ψηφιακή χαρτογράφηση θεωρήσει κάποιο σπίλο ύποπτο, τότε συνιστάται πλήρης χειρουργική αφαίρεσή του και ιστολογικός έλεγχος. Έτσι μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης κι εξέλιξης κακοήθειας, βελτιώνοντας την πρόγνωση κι επιβίωση του ασθενούς.
Η ψηφιακή χαρτογράφηση αναγνωρίζει τα ύποπτα σημάδια του δέρματος. Αποτελεί την ιδανική μέθοδο διάγνωσης του καρκίνου του δέρματος, συνδυάζοντας ανάλυση + σύγκριση + τεχνητή νοημοσύνη, στοιχεία απαραίτητα για να σώσουν τη ζωή.
Στο χειρουργικό μας ιατρείο Surgical Center εφαρμόζουμε σύγχρονη ψηφιακή χαρτογράφηση σπίλων με χρήση του δερματοσκοπίου VISIOMED D200EVO. Έχοντας στο ενεργητικό μας ένα τεράστιο αριθμό επεμβάσεων αφαίρεσης καλοήθων και κακοήθων όγκων του δέρματος, προχωρούμε στην οργανωμένη διαγνωστική προσέγγιση των σπίλων. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε την ιδανική προεγχειρητική διερεύνηση καθώς και τη μετεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς. Σε συνεργασία με μία ομάδα δερματολόγων, παθολόγων ογκολόγων και παθολογοανατόμων, παρέχουμε μια ολιστική θεραπεία των χειρουργικών νοσημάτων του δέρματος. Στόχος όλων μας είναι η διάγνωση και χειρουργική αντιμετώπιση να ακολουθούν διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες (Guidelines). Παρακολουθούμε τις εξελίξεις ώστε να συμβουλεύουμε τους ασθενείς μας να στηρίζονται κυρίως στην πρόληψη, ακολουθώντας κανόνες προστασίας από όλους τους βλαπτικούς παράγοντες κι ελέγχοντας το δέρμα τους σε καθορισμένες συναντήσεις (follow up).